Choroby psychiczne to bardzo częste zjawiska dotykające artystów. Najczęściej spotykanym problemem zdrowotnym jest depresja. 23 lutego na całym świecie obchodzony jest Dzień Walki z Depresją. Cierpią na nią nie tylko przeciętne osoby, ale również wielcy muzycy, aktorzy oraz pisarze. Przedstawiamy sylwetki znanych literatów, którzy przez długie lata zmagali się z przypadłością, a jednym ze sposobów na radzenie sobie z jej objawami było pisanie.
Zbigniew Herbert
Jeden z najwybitniejszych polskich poetów XX w. zmagał się z depresją przez długie lata. W latach 60. Herbert cierpiał na psychozę maniakalno-depresyjną, oznacza to, że raz miewał etapy euforii, kiedy świat widział w pozytywnych barwach, natomiast później wszystko przybierało negatywne wizje.
Herbert w czasie choroby miał ograniczone zdolności literackie, bardzo trudno było mu napisać kilka sensownych zdań, gdyż nie był w stanie w żaden sposób się skoncentrować. Niestety, w ubiegłym wieku bardzo mało wiedziano o chorobie dwubiegunowej, dlatego leczenie pisarza było niemożliwe.
Andrzej Franaszek w biografii Zbigniewa Herberta podkreśla, że pisarz chciał tworzyć i starał się to robić, podczas spokojnych etapów swojej choroby, które zdarzały się niezwykle rzadko. Spekuluje, że być może refleksyjny styl, w jaki napisany jest „Pan Cogito” wynikał z potrzeby wyciszenia umysłu oraz nabrania pewności.
Julian Tuwim
Tuwim urodził się pod koniec XIX w. w żydowskiej rodzinie. Wraz z siostrą mieli bardzo trudne dzieciństwo – nieudane małżeństwo rodziców oraz lęki matki odbiły się na jego dorosłym życiu. W latach 20. XX w. pisarz zadebiutował tomikiem wierszy pt. „Czyhanie na Boga”, który spotkał się z wieloma pozytywnymi oraz negatywnymi opiniami. Te mniej przychylne dotyczyły nie tylko twórczości Tuwima, ale również jego pochodzenia. Wielu krytyków zarzucało mu „zażydzanie” polskiej twórczości oraz nawoływanie do dezercji z armii.
Wszystkie te krytyczne głosy odbiły się na zdrowiu psychicznym Adeli Tuwimowej, matki Juliana. Od 1935 r. kobieta przebywała w specjalnym szpitalu w Otwocku, gdzie próbowano leczyć jej liczne obsesje. Krytyczny stan oraz zakaz widzeń spowodowały, że młody poeta zaczął miewać stany depresyjne oraz lękowe. Ponadto cierpiał na agrofobię, czyli strach przed otwartymi przestrzeniami, przez co w najgorszym czasie po mieście poruszał się jedynie taksówkami w towarzystwie małżonki.
Virginia Woolf
Kobieta, która jak nikt inny potrafiła ukazać wiktoriański obraz Anglii w powieściach, dziennikach oraz szkicach urodziła się pod koniec XIX w.. Od najmłodszych lat miała styczność z literaturą – ojciec był historykiem oraz redaktorem, który obracał się w kręgu znanych pisarzy.
Woolf był szczęśliwą i spełnioną kobietą do momentu, kiedy niespodziewanie na grypę zmarła jej matka, natomiast dwa lata później starsza siostra. Traumatyczne przeżycia sprawiły, że Virginia przeżyła załamanie nerwowe. Ponadto na jaw wyszło, że jej brat w przeszłości molestował młode dziewczyny, o czym napisała w powieści „Podróż w świat”.
Późniejsze wydarzenia nie pomogły pisarce podnieść się po załamaniu – ślub siostry i przyjaciółki, nieudane małżeństwo, samotność, chęć posiadania dzieci oraz strach o nawrót choroby. Nawał zmartwień spowodował to, że Woolf w 1913r. po miesiącach spędzonych w depresji próbowała odebrać sobie życie. Pomimo pomocy ze strony męża Leonarda autorka powieści nie poradziła sobie z chorobą. Pod koniec marca 1941 r., miesiąc po napisaniu dzieła „Antrakt” Virginia odebrała sobie życie.
Według dzisiejszych specjalistów pisarka cierpiała na nawracające stany depresyjne oraz chorobę dwubiegunową. W czasach gdy Virginia chorowała nie było ekspertów od leczenia chorób psychicznych, być może, gdyby urodziła się 50 lat później do dzisiaj tworzyłaby genialne dzieła takie jak „Pokój Jakuba”, „Pani Dolloway” czy „Między aktami” – mówi Michał Goszczyński z księgarni Gandalf.com.pl.
Sylvia Plath
Amerykańska poetka i eseistka zaliczana do grona tzw. poetów wyklętych, czyli tych, którzy słynęli ze skandali obyczajowych, a ich twórczość spotykała się ze sprzeciwem społeczeństwa.
Plath urodziła się w latach 30. XX w., już w dzieciństwie wykazywała się literackim talentem – w wieku 8 lat opublikowała swój pierwszy wiersz w dziecięcym dziale gazety „Boston Herald”. Ponadto od 9 roku życia, aż do śmierci prowadziła dziennik. Sylvia od młodości borykała się z problemami psychicznymi, po śmierci ojca zdiagnozowano u niej depresję, próbowała również odebrać sobie życie.
Pisarka kilkakrotnie przebywała w szpitalach psychiatrycznych, ze względu na stany maniakalne oraz depresyjne oraz próby samobójcze. Poważny konflikt z mężem spowodował, że Sylvia wraz z dziećmi wyprowadziła się do Londynu. Podczas tego okresu napisała swoje najlepsze utwory m.in. „Tatusia”, „Ukłucia”, „Kurierów” czy „Krawędź”. Jednak nie poradziła sobie ze stanem psychicznym, mimo przyjmowania leków i terapii Plath popełniła samobójstwo poprzez zatrucie gazem.
Źródło: https://www.gandalf.com.pl/
