Przeciwnicy reformy edukacji porównują ją do Titanica płynącego wprost na lodową skałę. Już we wrześniu obowiązywać będą nowe ramowe plany nauczania. W ciągu dwóch lat zlikwidowane zostaną gimnazja, część z nich przekształci się w podstawówki lub licea. Chaos i dezorientacja panuje przede wszystkim wśród nauczycieli i dyrektorów placówek, którzy zmierzą się z nową podstawą programową. Jakie czekają nas zmiany w związku z reformą i czy wydawnictwa edukacyjne w jakikolwiek sposób ułatwią pracę w nowym roku szkolnym? Sprawdźmy!
Struktura szkolnictwa – koniec gimnazjów
Reforma szkolnictwa zakłada ogromne zmiany w organizacji szkół od 1 września 2017 roku, w tym: rozpoczęcie funkcjonowania ośmioletniej szkoły podstawowej oraz trzyletniej szkoły branżowej pierwszego stopnia. Nie rozpocznie się za to nauka w pierwszych klasach gimnazjów, które w 2019 r. przestaną istnieć.
Ramowe plany nauczania w konkretnych liczbach
Wraz z rozpoczęciem roku szkolnego 2017/2018 zaczną obowiązywać nowe, ramowe plany nauczania w klasach I, IV i VII szkoły podstawowej, branżowej szkole pierwszego stopnia oraz szkole policealnej (począwszy od semestru I szkoły policealnej) oraz w szkole specjalnej przysposabiającej do pracy.
Od obecnie obowiązujących ram planów nauczania różnić się one będą głównie konstrukcją, zgodnie z którą przypisane będą konkretne godziny dla każdej klasy i przedmiotu. Dotychczasowe zasady określają minimalny wymiar godzin w danym etapie edukacyjnym.
Nowe podstawy programowe mają zaktywizować uczniów
Od 1 września z nowej podstawy programowej będą korzystali m.in. uczniowie klas I, IV i VII szkoły podstawowej. Jej założenia kładą ogromny nacisk na praktykę. Zgodnie z nią uczeń zamiast pozostawać w roli biernego słuchacza ma stawać się aktywnym odkrywcą, samodzielnie poszukującym rozwiązań problemów i zadań. Takie podejście gwarantuje lepsze efekty edukacyjne, co doskonale widać wśród najmłodszych dzieci, które szybciej i z lepszym rezultatem uczą się przez działanie.
Nowe podręczniki – czy uatrakcyjnią prowadzenie lekcji?
Wraz z podstawą programową, wprowadzone zostaną nowe podręczniki i inne materiały edukacyjne. Mają być one gotowe do końca czerwca 2017 roku, jednak już teraz możemy przyjrzeć się temu co szykują wydawcy. Zajrzyjmy do podręczników znanego i lubianego przez nauczycieli wydawnictwa Operon i sprawdźmy z jakimi nowościami spotkają się już we wrześniu.
Przyroda – widzę, czuję, wiem! Eksperyment z płucami w roli głównej
Przyjrzyjmy się materiałowi z podręcznika do przyrody dla klasy czwartej. Aby zrozumieć jak funkcjonują płuca, uczniowe przeprowadzają prosty eksperyment przy wykorzystaniu butelki, balonów i słomki. Dokładna instrukcja i ilustracje ułatwiają realizację zadania, a dołączone pytania zachęcają do zrozumienia zasad działania narządów oddechowych.
Tego typu formy przekazywania wiedzy stawiają ucznia w roli badacza i odkrywcy, budując jednocześnie zaangażowanie i chęć dalszego zgłębiania nauki.
Źródło: “Przyroda 4”, M. Augustowska, E. Bytniewska-Rozwód, M. Gajewska, M. Karwowska, Wydawnictwo OPERON, Gdynia 2017. (Kliknij i zobacz podgląd)
Matematyka – matematyczne czary-mary, czyli po co nam algebra?
Początki nauki algebry bywają trudne. Abstrakcyjne twory, litery, żmudne przekształcenia bywają prawdziwą zmorą uczniów, którzy często nie widzą sensu zajmowania się tą dziedziną. Jak więc sprawić, by dostrzegli przydatność algebry i odróżnili przykład od uzasadnienia lub dowodu? Jak sprawić, by przechodzenie od działań konkretnych do abstrakcyjnych było jak najmniej „bolesne”? Świetnym pomysłem jest zaproszenie uczniów do wspólnego czarowania. Przykład, jak to zrobić, znajdziemy w podręczniku Operonu dla klasy czwartej:
„Do dowolnie wybranej liczby dodaj 11, sumę pomnóż przez 2, od otrzymanego iloczynu odejmij 20, wynik pomnóż przez 5, od tego iloczynu odejmij 10 razy wziętą liczbę, którą wybrałeś, a powiem ci, że w rezultacie otrzymasz 10”.
Pytamy uczniów czy rzeczywiście otrzymali wynik 10 oraz prosimy, aby podali dla jakich liczb wykonali obliczenia. Jeśli żaden z uczniów nie poda liczby ujemnej, ułamka zwykłego lub dziesiętnego polecamy, aby wykonali takie obliczenie dla tych liczb. W ten sposób sprawdzamy na przykładach, czy zawsze w wyniku wskazanych działań wynik jest równy 10.
Proponujemy, aby uczeń zapisał w postaci wyrażenia algebraicznego zdanie podane w zadaniu 2 i przekształcił to zdanie do najprostszej postaci.
Źródło: “Matematyka 4”, Bożena Kiljańska, Adam Konstantynowicz, Anna Konstantynowicz, Małgorzata Pająk, Grażyna Ukleja, Wydawnictwo OPERON, Gdynia 2017. (Kliknij i zobacz podgląd)
Język polski – Harry Potter i pojedynek z imiesłowami
Przykład zadania w grupie, w którym uczniowie wchodzą w rolę twórcy powieści to świetny pomysł na wzbudzenie żywego zainteresowania literaturą i rozbudzenia kreatywności. Forma zadania zakładająca konkurs dodatkowo motywuje do zaangażowania w zadanie i zachęca do rywalizacji.
Zadanie do wykonania w grupie. Przeczytajcie fragment powieści J.K. Rowling „Harry Potter i kamień filozoficzny” rozdział IX „Pojedynek o północy” s. 163–171 (Wydawnictwo Media Rodzina). Wyobraźcie sobie, że jednak doszło do starcia czarodziejów, w którym wzięli udział Harry i Malfoy. Odgłosy magicznej walki przywiodły do Izby Pamięci nauczycieli, uczniów, a także wiele dziwnych postaci zamieszkujących Hogwart. Opiszcie to zdarzenie.
Zanim przystąpicie do pracy:
a) na podstawie tekstu określcie czas i miejsce wydarzenia;
b) wymyślcie postacie duchów, zjaw i innych magicznych stworzeń i nadajcie im imiona w taki sposób, by ujawniały wygląd, cechy charakteru, umiejętności, przyzwyczajenia ich nosicieli (por. Irytek, Gruba Dama); wykorzystajcie swoją wiedzę ze słowotwórstwa, postarajcie się także używać jak najwięcej imiesłowów przymiotnikowych;
c) w opisie przebiegu wydarzeń i reakcji widzów pojedynku starajcie się wykorzystywać imiesłowy przymiotnikowe (np. przerażający świst, wytrzeszczone oczy) i przysłówkowe (np. ujrzawszy…, stanęła jak wryta; latając ponad głowami walczących…).
Po skończonej pracy urządźcie konkurs czytania opisów pojedynku. Oceniając poszczególne prace, weźcie pod uwagę interesującą treść, trafne i zaskakujące imiona fantastycznych postaci, liczbę użytych w tekście imiesłowów i sugestywność czytania.
Źródło: “Język polski 7”, E. Tomińska, B. Klimczak, T. Zawisza-Chlebowska, Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON, Gdynia 2017. Zadanie opracowała: Elżbieta Tomińska. (Kliknij i zobacz podgląd)
Jak nowe podręczniki wpisują się w potrzeby uczniów i nauczycieli?
Podane powyżej przykłady pokazują, że nowe podręczniki odpowiadające podstawie programowej stanowią dla uczniów inspirację do odkrywania świata i do aktywnego zdobywania wiedzy, a dla nauczycieli są bazą do przeprowadzenia ciekawych i angażujących zajęć.
Mając w pamięci podręczniki, z których sami korzystaliśmy, kiedy nauczyciel skazany był często tylko na jedno wydawnictwo i musiał się napracować, aby uatrakcyjnić lekcję, jesteśmy pozytywnie zaskoczeni zmianami, które następują. Dzięki nowym publikacjom, takim jak oferowane przez Operon, nauczyciele zyskują inspirującą pomoc do przekazywania wiedzy, a także możliwości do wdrażania innowacji w nauce i przełamywania schematów, w której dotychczas często funkcjonowali. Dzięki temu nauka zyska nie tylko na atrakcyjności, ale też i na efektywności.
W tym świetle reforma daje możliwość wprowadzenia świeżości w nauce i pokazania młodym ludziom, że zdobywanie wiedzy może być niezwykle fascynującym i wartościowym doświadczeniem.
Dajcie znać, czy myślicie podobnie, gdzie szukacie inspiracji do przeprowadzania wiedzy oraz jaki jest Waszym zdaniem sprawdzony przepis na udane lekcje?
Więcej inspirujących materiałów: Operon.pl (kliknij i zobacz)
Więcej informacji o reformie: Reformaedukacji.men.gov.pl
Materiał promocyjny
