4. Podstawowy błąd atrybucji
Jest jednym z ciekawszych i najczęstszych błędów poznawczych. Popełniamy go, kiedy osądzamy sytuacje nadmiernie skupiając się na wewnętrznych dyspozycjach uczestników zdarzenia, przy jednoczesnym niedocenianiu roli czynników zewnętrznych i sytuacyjnych. Innymi słowy obserwując czyjeś działania uważamy, że wynikają one z jego osobowości, nie biorąc pod uwagę kontekstu sytuacyjnego, w którym się znajduje. Wyobraź sobie, że samochód zajeżdża ci drogę, mimo, że tym masz zielone, a on czerwone światło. Większość z nas pomyśli, że kierowca zapewne jest nieodpowiedzialny lub nietrzeźwy. Nie bierzemy pod uwagę, że może być po prostu chory i przechodzi właśnie atak, który nie pozwolił mu wyhamować w porę. Co ciekawe rzadko popełniamy podstawowy błąd atrybucji w stosunku do nas samych. Zastanów się, jak często oceniasz kogoś tylko na podstawie jego zachowania, nie biorąc pod uwagę możliwych czynników sytuacyjnych?
5. Efekt przekonania
To tendencja do bezkrytycznego akceptowania wszystkich tych wniosków, które zgodne są z naszymi przekonaniami. W takiej sytuacji nie oceniamy racjonalności argumentów, które stoją za konkluzją, łatwowiernie się z nią zgadzając. Efekt ten działa w obie strony. Najsolidniejsze argumenty nie przekonają nas do akceptacji wniosków, jeśli te nie są zgodne z naszym systemem wartości. Przykładowo, jeśli uważasz, że wegetarianizm nie jest do końca zdrowy, jest mała szansa, że przekonają cię badania i opinie wegetarian, które twierdzą, że warto całkowicie wykluczyć mięso z diety.
