Kim jest człowiek?, Abraham Joshua Heschel, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Książka Abrahama Heschela, jednego z najwybitniejszych teologów żydowskich XX wieku, koncentruje się na zagadnieniu człowieczeństwa i stanowi doskonałe wprowadzenie do innych publikacji tego autora. Została ponadto opatrzona znakomitym wstępem profesora Stanisława Krajewskiego. Wedle Heschela człowiek żyje w konflikcie między swoją egzystencją, a tym, czego oczekuje od siebie on sam oraz inni. Dlatego człowiek akceptuje fałszywą tożsamość, przyjmuje powierzchowną wiedzę o swoim istnieniu i udaje kogoś, kim nie jest. Prowadzi to do ignorowania tego, co tkwi u samych korzeni ludzkiego bytu. Autor książki w przystępny, lecz pozbawiony uproszczeń sposób pokazuje, że samo stawianie pytań o człowieczeństwo i cele ostateczne stanowi wartość: „tragedia człowieka współczesnego wynika z faktu, iż jest on bytem, który zapomniał o pytaniu: Kim jest człowiek?”.
Wedle Heschela nie doceniamy tego, że zajmujemy szczególną pozycję w świecie. Wyróżniamy się bowiem tym, że o istocie naszego bytu stanowi nie to, kim jesteśmy, ale to kim, możemy być, a zatem nasza wyjątkowość polega na ciągłym stawaniu się i rozwijaniu świata wewnętrznego. Myśl Heschela jest głęboko zakorzeniona w tradycji judeochrześcijańskiej, zwłaszcza w Starym Testamencie, jednak refleksja autora książki Kim jest człowiek? okaże się wartościowa również dla czytelnika nieutożsamiającego się z jakąkolwiek religią, ponieważ Heschel pokazuje, że zadawanie pytań o cele ostateczne samo w sobie jest cenną i niesłusznie zapomnianą umiejętnością.
Lec. Autobiografia słowa, Lidia Kośka, wydawnictwo Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
“Obszerna monografia Stanisława Jerzego Leca, pióra Lidii Kośki imponuje tak rozmiarami projektu, jak i jego formatem intelektualnym, oraz przenikliwością zamysłu. Jest to bowiem nie tylko opis życia i twórczości Leca, ale przede wszystkim opis życia nieopowiedzianego dotąd, właściwie nieznanego, bo skrytego pod stereotypowymi formułkami, iż był to poeta, który przed wojną „lewicował” i pisywał satyry, podczas wojny więzień obozu i partyzant, później ktoś komu przylepiano łatkę socrealisty, a po 56 roku błyskotliwy kpiarz i autor wspaniałych (i mocno cenzurowanych) „Myśli nieuczesanych”, będących jedną z wizytówek popaździernikowej odwilży. Książka Lidii Kośki do fundamentów burzy ten stereotyp, nie zmieniając przy tym wcale zasadniczego porządku biograficznej faktografii, ale tak opowiada, rozjaśnia, ujawnia i oświetla życie autora, że – doprawdy – dopiero teraz widać, „jakiego to poetę mieliśmy”, by sparafrazować formułę Miłosza o Świrszczyńskiej.
Ta książka jest śmiało nakreśloną wizją życia poety, który przeszedł przez siedem piekieł Zagłady, a po wojnie rozpoznał sytuację Polski, ale też Europy (Wschodniej) jako dalszy ciąg, a może przepostaciowanie katastrofy w jej wymiarze ideologicznym, w straszliwym świecie XX wieku, w „ciemnym świecidle” totalitarnego zła, i przeciw temu obraca swoją myśl poetycką („stosy nie rozświetlają ciemności”), przybierającą postać paradoksów jako ucieczki, obrony, diagnozy i poszukiwania sensu”. Prof. Andrzej Zieniewicz.
Lekcje muzyki. Romantyczny przewrót. Weber Schubert Mendelssohn, Piotr Orawski wydawnictwo Kle
Szósty tom „Lekcji muzyki” opowiada o romantycznym przewrocie, jaki następował w muzyce w początkach XIX stulecia: o pieśni romantycznej, która stanie się jednym z dominujących gatunków muzycznych nowej epoki, a także o miniaturze instrumentalnej, której narodziny związane są ściśle z romantyczną rewoltą i z instrumentem emblematycznym dla kultury muzycznej XIX wieku, jakim jest fortepian. “Lekcje muzyki” stały się podsumowaniem doświadczeń Piotra Orawskiego w popularyzowaniu historii muzyki. Nikt tak jak on nie potrafił przekazywać wiedzy, bardzo nieraz szczegółowej, szerokiemu gronu odbiorców. Romantyzm jest epoką, którą powinno znać się dobrze zwłaszcza w Polsce a ta książka stanowi być może najlepsze wprowadzenie do Romantyzmu w muzyce.
