2Być może słyszałeś kiedyś o prozopagnozji – zaburzenia poznawczego, które nie pozwala na rozpoznawanie znajomych osób po ich twarzach. Zaburzenie to może być tak silne, że cierpiące na nie osoby mają trudności z rozpoznanie twarzy najbliższych przyjaciół, partnerów czy członków rodziny.
To zaburzenie związane jest z innym, mniej znanym, które polega na braku umiejętności rozpoznawania znajomych głosów, zwanym z angielskiego phonagnosią [czyt. fonagnozją – przyp. red].
Nowe badanie opublikowane w „Brain and Language” szacuje, że na to zaburzenie cierpi ponad 3 proc. ludzi, a większość z nich nawet nie zdaje sobie z tego sprawy. Psychologowie z Uniwersytetu Southern California przeprowadzili badania wśród 730 uczestników, spośród których 23 osoby mogły mieć phonagnosię.
Badanym pokazano cztery zdjęcia portretowe znanych osób – polityków, muzyków czy aktorów. Upewniono się, że uczestnik znał prezentowane postacie. Następnie badani wysłuchali dwóch krótkich klipów dźwiękowych: w jednym z nich wypowiadała się zupełnie obca, a w drugim celebryta zaprezentowany wcześniej na zdjęciu. Zadaniem słuchacza było wskazać, który klip zawiera głos celebryty oraz zidentyfikować, która znana osoba mówiła na nagraniu. Uczestnikom badania dano również test na wyobraźnię. Zakładał on pytania o to, jak łatwo potrafią wyobrazić sobie głosy wybranych celebrytów podczas słuchania innych dźwięków – takich jak dźwięku tłuczonego szkła.
Badani uzyskali średnio 76-procentową dokładność w identyfikowaniu głosów znanych osób. Jednocześnie, 3.2 proc. z tych osób osiągnęło wyniki niższe o 2.28 punkty odchylenia standardowego. Naukowcy stwierdzili, że te osoby z dużym prawdopodobieństwem nie są w stanie rozpoznawać znajomych głosów, co stanowi symptom phonagnosii.
Autorzy badania odnotowali, że starsze osoby lepiej przechodziły testy, co sugeruje, że phonagnosia jest wrodzonym zaburzeniem. Tutaj różni się ono od prozopagnozji, którą nabywa się przez traumę lub uszkodzenia mózgu.
Badanie zostało wykonane na małej grupie uczestników, więc trudno jest przełożyć jego rezultaty na całą populację. Niemniej jednak, naukowcy twierdzą, że prawdopodobnie jest to największe badanie wykonane w celu sprawdzenia powszechności phonagnosii. Brytyjskie Stowarzyszenie Psychologiczne zaznacza, że to badanie może zwiększyć świadomość problemu związanego z występowaniem tego zaburzenia oraz zainspirować dalsze badania, zgłębiające tę tematykę.
Źródło: