Mija kolejna rocznica tragicznych wydarzeń w historii Polski. 74 lata temu wybuchło powstanie w getcie warszawskim, które stało się symbolem walki o godność, honor i wolność. Przypomnijmy sobie, co dokładnie wydarzyło się kilkadziesiąt lat temu i obejrzyjmy zdjęcia z tamtych dni. Większość z nich, pochodzi z raportu Stroopa, stanowiącą niemiecką wersję wydarzeń podczas powstania w getcie. 

Getto warszawskie powstało w 1940 roku, kiedy Niemcy odgrodzili murem część centrum stolicy i osadzili tam ponad 400 tysięcy Żydów, którzy umierali tam wskutek głodu, chorób, niewolniczej pracy i ginąc w egzekucjach. Dwa lata później, Niemcy wywieźli z getta do obozu w Treblince blisko 300 tysięcy osób, gdzie mieli zginąć. Ci, którzy pozostali, postanowili sprzeciwić się Niemcom i rozpocząć bunt.

19 kwietnia 1943 roku Hitlerowcy rozpoczęli likwidację getta. Kilkuset młodych członków Żydowskiej Organizacji Bojowej i Żydowskiego Związku Wojskowego wystąpiło przeciwko atakowi. Pomimo braku sił, uzbrojenia i szans na wygraną, woleli zginąć w walce i ocalić swoją godność. “Może wszyscy zginiemy w walce, lecz nie poddamy się (…) Toczy się walka o Waszą i nasza Wolność. O Wasz i nasz – ludzki, społeczny, narodowy – honor i godność” pisali członkowie ŻOB do obywateli.

Równanie getta z ziemią trwało cztery tygodnie. Schwytani powstańcy byli zabijani na miejscu lub wywożeni do obozów. 8 maja kilkudziesięciu uczestników powstania wraz z przywódcą Mordechajem Anielewiczem zostali otoczeni przez Niemców i popełnili samobójstwo. Nieliczni przetrwali wydostając się przez kanały. 16 maja 1943 roku getto warszawskie przestało istnieć, na znak zwycięstwa Niemcy wysadzili Wielką Synagogę.

Żydowska ludność cywilna schwytana podczas tłumienia powstania. Oryginalny niemiecki podpis: „Siłą wyciągnięci z bunkrów” (fotografia z raportu Stroopa) Pożar getta widziany z Żoliborza, na pierwszym planie budynki Dworca Gdańskiego

Po upadku powstania Niemcy zrównali getto warszawskie z ziemią. Z rozkazu Adolfa Hitlera spalono i wysadzono wszystkie domy znajdujące się na terenie objętym walkami. Jednym z nielicznych zachowanych budynków był kościół św. Augustyna wykorzystywany jako magazyn.